X hastalığı nedir, ne demek?
Dünya liderleri, İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun yıllık toplantısında, COVID-19’dan 20 kat daha ölümcül olan varsayımsal bir virüs olan “X Hastalığı”nı tartışmak üzere bir araya geldi.
Böyle bir virüsün şu anda var olduğu bilinmemekle birlikte, araştırmacılar, bilim adamları ve uzmanlar, böyle bir virüsle mücadele etmek için proaktif bir eylem planı hazırlamayı ve bir pandemi olarak ortaya çıkması durumunda sağlık sistemini hazırlamayı amaçlıyorlar.
X HASTALIĞI NEDİR?
X hastalığı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından uluslararası bir salgına neden olabilecek varsayımsal, bilinmeyen bir patojeni temsil etmek için kullanılan bir terimdir.
Ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların öngörülemezliğini ve küresel hazırlık ihtiyacını vurguluyor.
2018 yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) ve Ebola gibi bilinen öldürücülerin yanı sıra, Araştırma için öncelikli patojenler listesine Hastalık X’i de ekledi.
Bu potansiyel tehdidin “Hastalık X” olarak etiketlenmesi, henüz aşısı veya ilaç tedavisi bulunmayan ve ciddi bir salgına yol açabilecek bir hastalıkla mücadeleye yönelik hazırlıklara öncelik verilmesi anlamına geliyor.
X hastalığı konsepti küresel halk sağlığını korumak amacıyla yeni ve beklenmedik sağlık tehditlerini belirlemek ve bunlara yanıt vermek için devam eden araştırma, gözetim ve işbirliğinin önemini vurguluyor.
X HASTALIĞI NE YAPABİLİR?
Dünya Sağlık Örgütü, X Hastalığının Kovid-19’dan 20 kat daha fazla ölümle sonuçlanabileceği konusunda uyardı .
COVİD-19 dünya çapında yaklaşık yedi milyon insanı öldürdü. 2023’te sağlık uzmanları, herhangi bir yeni salgının daha da ölümcül olabileceği ve dünya çapında tahminen 50 milyon insanın ölümüne yol açabileceği konusunda uyardı.
HASTALIK X PANELİ NEDEN YAPILDI?
Davos zirvesinde sağlık uzmanları, ülkelerin bilinen bir salgından önce araştırmaya ve önleyici tedbirlere başlaması durumunda X Hastalığı’na hazırlanmanın hayatları ve maliyetleri kurtarmaya yardımcı olabileceğini vurguladı.
“Elbette bunun panik yaratabileceğini söyleyenler de var. Panele katılan DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, tarihimizde birçok kez yaşandığı için olabilecek bir şeyi önceden tahmin etmek ve ona hazırlanmak daha iyidir” dedi.
Bu, araştırma ve geliştirme de dahil olmak üzere uluslararası işbirliğinin yanı sıra yeni bir hastalığın ortaya çıkması durumunda geçici müdahale planları gibi ülke düzeyindeki girişimlerin geliştirilmesini de içeriyor.
Bu tür planlar, hastane kapasitesinin nasıl artırılacağının, tedavi arzının nasıl artırılacağının ve sağlık çalışanlarını desteklemek için yeni teknolojilerin nasıl benimseneceğinin planlanmasını barındırıyor.
Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, bir pandemi için yeni sistemler geliştirmek yerine mevcut sistemlerin güçlendirilmesini öneriyor ve ayrıca yeni bir pandemiden önce yeni sistemlerin test edilmesini teşvik ediyor.
Hazırlık aynı zamanda ciddi bir tehdide dönüşebilecek yeni patojenleri hızlı bir şekilde tespit etmek için hastalık gözetiminin arttırılmasını da içerir. Araştırmalar, her yıl ortalama en az iki yeni virüsün keşfedildiğini gösteriyor.
