Seher Alp 
AKP Genel Merkez Bilgi ve Bağlantı Teknolojileri Başkanlığı’nın başlattığı Metaverse bahisli çalışmaların yöneticilerinden, Bilgi ve Bağlantı Teknolojileri Lider Yardımcısı ve Antalya Milletvekili Atay Uslu, ‘Metaverse kapı aralıyoruz’ başlıklı bir makale hazırladı. Uslu, ‘Metaverse nedir’ sorusuna ise Platon, Mevlana ve Neşet Ertaş’ın kelamlarıyla cevap verdi.
Meta (öte) ve universe (evren) sözcüklerinin oluşturduğu Metaverse’ün birinci olarak 1992 yılında Neal Stephenson imzalı Snow Crash isimli bilimkurgu romanında kullanıldığını kaydeden Uslu, Metaverse’ün ne olduğuna dair seçenekleri şöyle sıraladı:
“Kimilerine nazaran internetin gelecekteki yeni hali, bazılarına nazaran web 3.0’ın en tanınan mecrası. Bazılarına nazaran yakın gelecekte internetin yerini alacak bir sistem. Bazılarına nazaran sanal ve fizikî gerçekliğin buluşacağı bir yer. Bazılarına nazaran tüm dijital dünyaların birleştirildiği, yani internette yapabildiğiniz her şeyin tek bir alanda toplandığı yeni bir 3D cihan konsepti. Bazılarına nazaran sanal ve fizikî dünyayı bir ortaya getirecek yeni bir cihan. Bazılarına nazaran de dünyamızın dijital ikizi.”
ARSA SATIŞINA SÜLÜN OSMAN ÖRNEĞİ
Uslu, Metaverse’de arsa alımının gerçekliğe olan bağını, Taksim Meydanı’ndan Galata Köprüsü’ne İstanbul’un en hoş yerlerini insanlara satan ünlü dolandırıcı Sülün Osman örneğiyle yanıtladı.
Uslu şöyle devam etti: “Çokça sorulan biçimiyle, ‘Metaverse’den arsa alalım mı?’ Sülün Osman Galata Kulesi’ni mi satmış? Evvel şunu fark etmek yanılgılardan kurtulmayı kolaylaştırabilir. Metaverse’ü fizikî dünyanın bilindik kavramlarıyla ve yanlış terminolojiyle düşünmemek gerekir. Yani sanal cihandaki arsa olağan bir arsa üzere düşünülmemeli. Daha açıkçası, nitekim alınan şeyin ‘arsa’ olup olmadığıysa tartışmaya açık. Bu satışlar Sülün Osman’ın satışları üzere olabilir mi diye? Metaverse uzmanları olmaz diyorlar.”
METAVERSE TÜRKÇEYE ÇEVRİLSİN
‘Metaverse aslında bir kapı mı, yeni dünyalara kapı mı açıyoruz? Kapılar açılıyorsa, bu kapının hangi tarafı gerçek’ sorularına dikkati çeken Uslu, “ Metaverse sözünün kapı yahut kapılar olarak Türkçeye çevrilmesini teklif ediyorum” dedi.
MEVLANA VE NEŞET ERTAŞ’IN KELAMLARI
Gerçeklerin karıştığına işaret eden Atay Uslu, şöyle devam etti:
“Hangisi gerçek, sanal gerçeklik, arttırılmış gerçeklik, ne kadar gerçek. Gerçekler karışıyor mu? Aslında Metaverse öncesinde de hatta toplumsal medya öncesinde de daima bu türlü miydi, yani algı ve gerçek daima karıştırılıyor muydu? Palavra dünya hangisiydi? Mevlana şöyle karşılık verir; ‘Dünya esasen bir hayaldir. Dünya uyuyanın düşü üzeredir. Uyuyan kişi bunun daima olduğunu sanır. Sonuçta aniden ecel sabahı doğar, zan ve hile karanlığından kurtulur. Halk ozanımız Neşet Ertaş da palavra dünyadan şikayetçidir; ‘Ömrümü boş yere çalan dünyada. Ah palavra dünyada, palavra dünyada. Palavradan yüzüme gülen dünyada.”
İHTARDA BULUNDU
Platon’un, karanlık bir mağaraya zincirlenmiş üç beşerden bahsedilen öyküsünü de örnek olarak gösteren Atay Uslu, şu ihtarda bulundu:
“Metaverse daha şimdiden regüle edilmez yahut medeniyet kodlarıyla üzerine çalışılmazsa, toplumsal ilgileri toplumsal medyadan daha fazla deforme edebilir ve daha fazla kutuplaşmaya sebep olabilir. İnsanın tüketimci hislerini daha da denetimsiz bir halde manipüle edebilir. İnsanlık toplumsal medyanın doğumunda yaptığı yanılgıyı tekrar etmeyip, Metaverse’ü sattığı hayalle değil, tehditleriyle ve fırsatlarıyla, akıl, mantık, bilim, ahlak ve insani kıymetler etrafında anlamak, şekillendirmek, taraf vermek için çalışmalıdır.”
