Necla DALAN
Paslanmaz çelik sektöründe hareketli günler yaşanıyor. Dünya genelinde paslanmaz çelik ithalatında Çin, Endonezya ve Tayvan’a yüzde 58’e varan oranlarda korunma önlemi uygulanırken Türkiye dampingli ürünlerin ülkeye girişine yüzde 12 vergi uyguluyor. Sektörde gümrük vergisi tartışmaları sürerken yerli üretici Posco Assan TST bu ülkelerden bazı şirketler için antidamping başvurusu yaptı. Ek vergiye karşı olan paslanmaz çelik üreticileri bunun ihracata zarar vereceğini, üretim ve istihdam kaybı yaratacağını ifade ediyor. Posco Assan TST tarafında ise Asya’nın Avrupa Birliği’ne ve ABD’ye satamadığı paslanmaz çelikte Türkiye artık açık pazar haline geldiğini savunuyor.
Güney Koreli Posco ve Kibar Holding ortaklığıyla 2011’de kurulan Posco Assan TST Çelik Sanayi A.Ş., 350 milyon dolar yatırımla hayata geçirildi ve 2013’te üretime başladı. Şirket, bugüne kadar iki milyon ton üzerinde yüksek kaliteli paslanmaz çelik üreterek, 1,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Son dönemde tesiste kapasite kullanımının yüzde 45 seviyesine gerilediğini söyleyen Posco Assan TST’nin kurucu ortağı Kibar Holding’in CEO’su Haluk Kayabaşı son dönemdeki tartışmaları değerlendirmek için bir grup gazeteci ile bir araya geldi. Şirketin 2022 yılı hariç her yıl zarar ettiğini kaydeden Kayabaşı, “Şirketin bu şartlarda Çinli, Endonezyalı ve Tayvanlı şirketlerle rekabet etmesi mümkün değil. Ortağımız da durumu değerlendiriyor. 10 yılda toplam zarar 200 milyon dolara ulaştı. Posco’nun para kazanmayan tek tesisi burası. Devletimizin önlem alacağına inanıyoruz” dedi.
“HER YIL ALİ KİBAR’LA İKNA İÇİN İKİ KERE KORE’YE GİDİYORUZ”
Posco’nun yüzde 100 halka açık olduğunu ve profesyoneller tarafından yönetildiğini kaydeden Kayabaşı, şöyle devam etti:
“İç talebe yanıt veren nitelikli üretimimiz, ikinci kalite çeliği yüksek kâr marjıyla satanların düzenini bozuyor. Haksız rekabete karşı önlem alınmazsa yerli üretim tükenecek, kaynak israf edilecek, ekonomi zarar görecek. Yerli üretim korunursa yeni yatırımların önü açılacak, sektör gelişecek. 500 kişiye istihdam sağlıyoruz. Her yıl Ali Kibar ile yılda iki defa Kore’ye gidiyoruz. Bu sene de devam edelim diyoruz. Onları ikna etmek çok zor. Bu zararı yıl sonuna kadar devam ettirebiliriz. Önlem alınmazsa kapanma gündeme gelecek. Çok para ve enerji kaybettik. Kapanma halinde tesisi satışa çıkaracağız, yüzde 70’ini Koreli ortaklarımıza vereceğiz. B planımız yok.”
“İKİNCİ KALİTE ÜRÜNÜ İŞLEYİP İÇ PAZARA SATIYORLAR”
Haluk Kayabaşı, Posco Assan TST’nin faaliyete geçmesinden önce, çelik servis merkezlerinin Avrupa’dan ve Asya’dan aldıkları ikinci kalite malzemeyi işleyip iç pazara yüksek kar marjlarıyla sattıklarını, 2013’te yerli üretimin başlamasıyla kar marjları düştüğü için karşı cephe aldıklarını öne sürdü. Kayabaşı, “Çelik servis merkezleri bizden aldıkları yüksek kalitedeki ürünleri özellikle son yıllarda yerli üreticilere tedarik etmek yerine ihraç etmeyi tercih etti. Çin ve Endonezya’dan aldıkları kalitesiz ve dampingli ürünleri, hatta bizim üretimimizde bulunmayan ürünleri dahi Posco Assan/ Türk menşeili gibi göstererek Avrupa Birliği’ne ihraç ettiler. Avrupa Birliği, kendi üreticilerinden gelen şikayetler üzerine konuya ilişkin Ağustos 2023’te soruşturma başlattı. Bunun sonucunda Türkiye bir yıla yakın süre AB’ye ihracat yapamaz hale geldi” diye konuştu.
“ADİL REKABET KOŞULLARI SAĞLANMALI”
Türkiye’de sanayi üretiminin desteklenmesi ve yerli üretimin korunmasının, ekonomik gelişim ve süreklilik açısından kritik öneme sahip olduğunu da hatırlatan Haluk Kayabaşı, “Diğer tüm yerli üreticiler gibi Posco Assan TST de bu bakış açısıyla adil rekabet koşullarının sağlanması ve yerli üreticilerin korunması için Türkiye’nin bu yönde adımlar atmasını istiyor. Biz damping var ve araştırılsın diyoruz. Bu soruşturma hiç olmasın demek bunu saklamak demektir. Haksız rekabete yol açan firmalara karşı önlem alınsın” dedi.
Kayabaşı, yerli üreticiyi koruyacak önlemlerin alınması halinde sektörde yeni yatırımların önünün açılacağını, üretim maliyetlerinin normalleşeceğini, bu sayede daha rekabetçi ve uygun fiyatların ortaya çıkacağını ifade etti.
2023 YILINDA 307 BİN TON İTHALAT YAPILDI
Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’nin soğuk haddelenmiş paslanmaz yassı çelik ithalatı 2023’te 307 bin 219 ton olarak gerçekleşti. Aynı dönemde ihracat 89 bin 268 ton oldu. Türkiye’nin soğuk haddelenmiş paslanmaz çelik ithalatında ilk sırada Uzakdoğu pazarı geliyor. 2023 rakamlarına göre toplam 307 bin 219 olan çelik ithalatının 220 bin tonu Uzakdoğu’dan 81 bin 369 tonu Avrupa Birliği ülkelerinden 5 bin 850 tonu ise diğer ülkelerden gerçekleşti.
TÜİK verilerine göre Türkiye’nin yıllık soğuk haddelenmiş paslanmaz yassı çelik tüketimi son 10 yılda yaklaşık 350-400 bin ton civarında oldu. Posco Assan TST 2023’te yıllık 300 bin ton üretim kapasitesi ve yüzde 45’lik kapasite kullanım oranıyla 134 bin 552 ton üretim gerçekleştirdi. Bunun 97 bin 667 tonu (yüzde 75) yurt içi satışlara, 32 bin 372 tonu ise ihracata gitti.
patronlardunyasi.com
